5 februari 2024 - Tafel - Column van de burgemeester

5 februari

Tafel

Wie het nieuws uit politiek Den Haag volgt, ziet het woord ‘formatietafel’ langskomen. We zien soms beelden van een grote tafel waaraan Kamerleden van vier politieke partijen zitten. Zij praten onder leiding van de informateur over de politieke toekomst van ons land. Volgens mij is het niet iedere keer dezelfde tafel.

Die formatietafel kent een geschiedenis. In 2007 onderhandelden Balkenende, Bos en Rouvoet over een nieuw kabinet. Op een landgoed in Beetsterzwaag en onder leiding van Wijffels. Hij had bedacht dat er een ovale tafel moest komen. Een tafel zonder hoeken waarbij iedereen elkaar in de ogen kon kijken. Dat is belangrijk omdat men soms grote verschillen moet overbruggen. 

Ik heb in 2024 nog geen ovale tafel gezien. Ik ben zeer benieuwd hoe men nu elkaars nieren proeft. Wie legt als eerste zijn kaarten op tafel? Wanneer komt het echte verhaal boven tafel? Welke onderwerpen worden als eerste van tafel geveegd? Als de zaak op scherp staat, komt het mes op tafel. Wie loopt als eerste van tafel als men er niet uitkomt? Of wie wordt er onder tafel gepraat? En wie voelt zich belatafeld?

Bij andere moeilijke gesprekken is er de onderhandelingstafel. Deze staat in veel kantoren en conferentie-oorden. Aan die tafel gaat het over een cao voor bedrijven. Of over vredesonderhandelingen tussen landen die in een conflict verwikkeld zijn. 

Het is de vraag of deze formatie een rondetafelconferentie is. Dat is een overleg tussen gelijkwaardige partijen. Heel belangrijk om ingewikkelde kwesties te bespreken. Een voorbeeld komt uit 1949. Toen spraken vertegenwoordigers van Nederland en Indonesië over de overdracht van de soevereiniteit aan de nieuwe republiek.

Wereldberoemd is het beeld uit 2022 van een langgerekte tafel. Uiterst links zit de Russische president Poetin en uiterst rechts de Franse president Macron. Ik schat de afstand tussen die twee ongeveer tien meter. Nou niet bepaald een afstand voor een goed gesprek. Laat staan om elkaar in de ogen te kijken.

Van dichterbij huis ken ik het keukentafelgesprek. In gemeenteland bedoelen we dan het gesprek tussen een inwoner die hulp of ondersteuning nodig heeft en een ambtenaar. Het gesprek gaat over welke hulpvorm het best passend is. Soms valt de beslissing aan de collegetafel. De vergadertafel op dinsdag. Geen ronde maar wel gelijkwaardigheid aan tafel.