Monumenten
De gemeente West Betuwe heeft veel monumenten. Een monument is een gebouw met cultuurhistorische of wetenschappelijke waarde. In Nederland zijn er verschillende typen monumenten: rijksmonumenten, provinciale monumenten, gemeentelijke monumenten en beschermde stadsgezichten of dorpsgezichten.
Rijksmonumenten
Rijksmonumenten zijn van nationale betekenis, de bescherming hiervan wordt geregeld in de Erfgoedwet. Een aantal bekende rijksmonumenten in onze gemeente zijn de Nieuwe Hollandse Waterlinie (Unesco werelderfgoed), fort bij de Nieuwe Steeg, fort Vuren, kasteel Heukelum, de kerk in Spijk en de walmuur in Asperen. De volledige lijst van Rijksmonumenten die door het Rijk zijn aangewezen staat onder de naam 'Rijksmonumentenregister' op de website van de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed.
Gemeentelijke monumenten
Gemeentelijke monumenten hebben cultuurhistorische, architectuurhistorische en landschappelijke waarde op plaatselijk niveau. Ze laten zien hoe de gemeente er vroeger uitzag en hoe de omgeving zich heeft ontwikkeld. De bescherming van deze monumenten is geregeld in de gemeentelijke Erfgoedverordening . Deze erfgoedverordening van de voormalige gemeente Geldermalsen geldt vanaf 2019 voor West Betuwe.
De monumentenlijst
Beschermde dorpsgezichten
Naast de beschermde rijks- en gemeentelijke monumenten kent de gemeente West Betuwe ook een beschermd dorpsgezicht. Panden binnen zo'n beschermd stads- of dorpsgezicht hebben echter niet automatisch de status van beschermd monument. Door de bescherming worden de cultuurhistorische waarden zoals bebouwing, wegen en verkaveling behouden. In West Betuwe zijn er drie door het rijk aangewezen beschermde dorpsgezichten. Het gaat dan om Waardenburg - Neerijnen, Beesd en Acquoy. De regels in het omgevingsplan voor deze locaties kunt u bekijken in het digitale omgevingsloket – regels op de kaart.
Subsidies monumenten
- Rijksmonumenten: informatie over subsidiemogelijkheden voor Rijksmonumenten staat op de website van de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed.
- Gemeentelijke monumenten: voor het onderhoud van gemeentelijke monumenten is er subsidie. Meer hierover vindt u op de pagina onderhoudssubsidie monumenten.
Monumenten en duurzaamheid
- Rijksmonumenten: eigenaren van rijksmonumenten kunnen tot eind 2025 ondersteuning krijgen bij het verduurzamen van hun monument via het ontzorgingsprogramma voor rijksmonumenten.
- Gemeentelijke monumenten: neem contact op met het Energieloket West Betuwe voor advies.
Vanaf 1 januari is de rijkssubsidie voor verduurzaming (ISDE) ook geldig voor rijksmonumenten en gemeentelijke monumenten en zelfs met terugwerkende kracht vanaf 2023. Voor meer informatie: ISDE: Wat wijzigt er vanaf 2024? (rvo.nl)
Andere interessante websites
- Monumenten.nl | Wegwijs in monumentenland: op deze website staat veel informatie voor eigenaren van rijks- en gemeentelijke monumenten.
- Gelders Monumentenfonds | Restauratiefonds: voor meer informatie over het aanvragen van een hypotheek uit het Gelders Monumentenfonds. Deze hypotheek is voor de financiering van restaureren, herbestemmen en/of verduurzamen van rijks- en gemeentelijke monumenten.
Vragen
Voor vragen over monumenten kunt u contact opnemen met onze adviseur erfgoed en cultuurhistorie via 0345 – 72 88 00.