Hoe werkt een asielaanvraag?
Mensen die hun thuisland ontvluchten, kunnen bescherming aanvragen in een nieuw land. We noemen hen asielzoekers. Een asielzoeker vraagt asiel aan vanwege de (persoonlijke) situatie in zijn eigen land. Hij krijgt een verblijfsvergunning als hij te vrezen heeft voor oorlog, doodstraf of executie, marteling of een andere onmenselijke of vernederende behandeling in het land van herkomst. De Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND) onderzoekt dit en neemt deze beslissing. Wanneer een persoon in Nederland aankomt en asiel zoekt, doorloopt diegene onderstaande stappen.
Aanmelden en registreren
De persoon moet zich melden bij de Vreemdelingenpolitie (AVIM). Hier worden persoonlijke gegevens geregistreerd, zoals naam, geboortedatum, en nationaliteit. Er worden ook vingerafdrukken afgenomen. In het aanmeldcentrum in Ter Apel ondertekent de asielzoeker zijn asielaanvraag. Daarna heeft hij een gesprek met de IND over zijn identiteit, nationaliteit en reisroute. Na de aanmelding bepaalt de IND welke procedure van toepassing is. In sommige gevallen geldt er een snellere procedure. Bijvoorbeeld als de asielzoeker uit een veilig land komt. Dan moet hij Nederland onmiddellijk verlaten.
Rust- en voorbereidingstijd
De asielzoeker krijgt zes dagen de tijd om bij te komen van zijn reis. Het Centraal Orgaan opvang asielzoekers (COA) regelt onderdak. De persoon kan zich daar ook voorbereiden op de gesprekken met de IND. Hij wordt ook medisch onderzocht, voor gezondheidsproblemen waarmee de IND rekening moet houden tijdens de gesprekken en bij het nemen van een beslissing op de asielaanvraag.
Algemene asielprocedure
Na de rustperiode begint de echte asielprocedure. Deze duurt ongeveer vier tot acht dagen. Asielzoekers hebben twee gesprekken met de IND, waarin ze vertellen waarom zij hun eigen land moesten verlaten. Ze krijgen hierbij advies van hun advocaat. Hierna neemt de IND een beslissing over de asielaanvraag. Soms kan dat niet binnen 8 dagen, omdat er meer tijd nodig is voor onderzoek. Bijvoorbeeld naar het thuisland van de persoon. Degene komt dan in de verlengde asielprocedure.
Beslissing asielaanvraag
Binnen zes maanden hoort de asielzoeker van de IND of hij wel of niet in aanmerking komt voor een verblijfsvergunning. Als er meer onderzoek nodig is kan het maximaal 15 maanden duren voordat hij een beslissing krijgt. Bij een positieve beslissing krijgt hij een tijdelijke vergunning van 5 jaar. Op dat moment krijgt hij rechten en plichten, zoals huisvesting en recht op werk. Een inburgeringsexamen is verplicht. Bij een negatieve beslissing moet iemand Nederland verlaten. Diegene kan in overleg met zijn advocaat tegen deze beslissing in beroep gaan.
Statushouder
Als iemand een verblijfsvergunning krijgt, krijgt die persoon een status. De persoon is dan een statushouder en wordt door het COA toegewezen aan een gemeente, bijvoorbeeld West Betuwe. Eenmaal gehuisvest in West Betuwe kan een statushouder integreren en mee doen aan onze samenleving en een nieuw bestaan opbouwen.
In West Betuwe is er ieder jaar een taakstelling om een bepaald aantal statushouders te huisvesten. Die taakstelling is een verplichting. Het aantal verschilt per jaar en kan variëren van 30 tot 150 statushouders.
Verblijfsvergunning voor onbepaalde tijd
Na vijf jaar bekijkt de IND of een statushouder nog steeds bescherming nodig heeft. En of hij het inburgeringsexamen succesvol heeft afgelegd. Als dat zo is, krijgt de hij een verblijfsvergunning voor onbepaalde tijd. Hij mag dan de rest van zijn leven in Nederland blijven wonen. Verreweg de meeste statushouders krijgen een verblijfsvergunning voor onbepaalde tijd. Na het behalen van het inburgeringsexamen kunnen ze naturaliseren tot Nederlander.
Begeleiding en inburgering
De gemeente waar een statushouder gaat wonen, helpt die persoon met inburgeren. Het doel is dat statushouder zich thuis voelt in de nieuwe gemeente. Dit gebeurt door het leren van de Nederlandse taal. Door te leren hoe iemand voor zichzelf kan zorgen en door mee te doen met activiteiten. Welzijn West Betuwe helpt statushouder met inburgeren. Dit doet ze namens de gemeente West Betuwe.
De statushouder maakt samen met de coach van Welzijn West Betuwe een plan voor zijn of haar inburgering. In dat plan staan de doelen en wat de statushouder gaat leren. Dat is in ieder geval de Nederlandse taal. Ook kan de statushouder verschillende trainingen en workshops volgen.