Koninklijke onderscheiding voor Alice van der Garde uit Geldermalsen

22 september 2023
Koninklijke onderscheidingen

Voorvechter van het belang van de Nederlandse Gebarentaal en docent Alice van der Garde is vrijdag benoemd tot Ridder in de Orde van Oranje-Nassau. Uit handen van burgemeester Servaas Stoop van de gemeente West Betuwe kreeg de inwoner van Geldermalsen de Koninklijke onderscheiding uitgereikt.

Tijdens het symposium ‘Erkenning NGT 2021, en dan...?’ van het Nederlands Gebarencentrum werd Alice van der Garde verrast door burgemeester Servaas Stoop. Het Gebarencentrum is het landelijke onafhankelijk expertisecentrum op het gebied van Nederlandse Gebarentaal (NGT) en Nederlands met gebaren (NmG).

De gedecoreerde

  • Naam: Mevrouw Alice Mary van der Garde (1958) 
  • Plaats: Geldermalsen
  • Graad: Ridder in de Orde van Oranje-Nassau

Alice van der Garde vervulde jarenlang de rol van voorvechter van het belang van de Nederlandse gebarentaal, uitbreiding van het gebarenlexicon en het standaardiseren van de gebaren. Zij is een van de weinige leerkrachten die zelf doof is. Voor veel leerlingen is het een opluchting dat zij in hun eigen taal kunnen praten met een docent die ook doof is en echt kan begrijpen hoe zij zich voelen. Als mentor zet zij zich ook breder in voor de belangen van dove en slechthorende kinderen en jongeren. 
Alice van der Garde is sinds 1999 werkzaam als docent bij Koninklijke Kentalis. Koninklijke Kentalis is een Nederlandse organisatie die onderzoek, zorg en onderwijs biedt aan mensen met beperkingen in horen en communiceren doordat ze doofblind, doof of slechthorend zijn, of omdat ze communicatieproblemen hebben door een taalontwikkelingsstoornis of autisme met problemen in spraak en taal.


Veel meer dan een docent en mentor voor haar leerlingen

Van 1999 tot 2005 heeft Alice van der Garde zich als docent Nederlandse Gebarentaal (NGT) ingezet voor dove en slechthorende kinderen en jongeren met een verstandelijke beperking. Als docent was zij actief in het aanleren van taalvaardigheden. Zij sprak hoge verwachtingen uit en liet leerlingen tot ontplooiing komen binnen hun mogelijkheden. Gesteld wordt dat het aanleren van een taal en daarmee een mogelijkheid om zich zo volwaardig mogelijk te kunnen uiten een enorme bijdrage was vanuit haar docentschap. In samenwerking met ergotherapeuten en fysiotherapeuten liet betrokkene de leerlingen meer en meer in contact komen met zichzelf en de buitenwereld. Destijds in een tijd waarbij de positie van de NGT allerminst centraal stond. Betrokkene vervulde daarin de rol van voorvechter van het belang van de NGT en het standaardiseren van de gebaren. 
Sinds 2005 is zij werkzaam als allround docent in het voortgezet speciaal onderwijs bij het Compas College te Zaltbommel, onderdeel van Koninklijke Kentalis. Leerlingen die slechthorend of doof zijn kunnen bij het Compas College voortgezet speciaal onderwijs volgen met de twee uitstroomrichtingen vmbo en praktijkonderwijs. Betrokkene is een van de weinige leerkrachten die zelf doof is. Gesteld wordt door haar werkgever dat betrokkene met name in de bovenbouw van het praktijkonderwijs het onderscheid heeft kunnen maken in groep doorbrekend en groep overstijgend werken voor de vakken sociale vaardigheden, psycho-educatie en het kernvak Nederlands. Voor het vak Nederlands geeft betrokkene onderwijs op basis van visueel leren en past zij haar didactisch handelen daarop aan. 
Blijven leren, zonder tegenzin en naar eigen kracht is wat de jongeren blijft motiveren. Zeker omdat het leren op gebied van taal zonder de auditieve feedback component zo complex is. 
Als mentor zet betrokkene zich ook breder in voor de belangen van dove en slechthorende kinderen en jongeren. Gezien het feit dat 95% van de leerlingen horende ouders heeft en in de puberjaren het loskomen meer en een andere begeleiding vraagt, is extra aandacht voor veel jongeren van groot belang. Voor veel leerlingen is het een opluchting dat zij in hun eigen taal kunnen praten met een docent die ook doof is en echt kan begrijpen hoe zij zich voelen. 
Wat betreft de sociaal-emotionele ontwikkeling worden jongeren met behulp van diverse methodieken gestimuleerd tot het vergroten van zelfvertrouwen en een positief zelfbeeld. Door middel van het inzetten van rolmodellen, peers en eigen ervaringen leren jongeren zichzelf kennen en koppelen zij daar vaardigheden aan om als volwaardige burgers deel te nemen in de maatschappij. Verder levert betrokkene op het Compas College een bijdrage aan het ontwikkelen van toekomstbestendig onderwijs voor het voortgezet speciaal onderwijs aan dove en slechthorende kinderen. Zo zet zij zich in voor de uitbreiding van het gebarenlexicon.